دلایل استفراغ و راه‌های درمان آن

حالت تهوع یا استفراغ، تخلیه‌ بدون کنترل محتویات معده از طریق دهان است. اگر یک بار دچار استفراغ شدید، معمولاً به دلیل عدم ناسازگاری معده با غذایی است که خوردید. اگر مداوم استفراغ می‌کنید، ممکن است به دلیل بیماری باشد. استفراغ، منجر به کم آبی بدن می‌شود که اگر درمان نشود، خطرناک خواهد بود. در این مطلب از مجله دلتا درباره دلیل استفراغ و راه‌های درمان آن صحبت خواهیم کرد.

دلیل استفراغ چیست؟

استفراغ، در بیشتر مواقع یک اتفاقی عادی است. به‌عنوان مثال، خوردن غذای زیاد یا نوشیدن بیش از اندازه‌ الکل می‌تواند موجب استفراغ شود. همچنین استفراغ ممکن است نشانه یک بیماری یا شرایط خاص دیگر باشد، برخی از این شرایط عبارتند از:

• مسمومیت غذایی؛
• سوء هاضمه؛
• عفونت (که مربوط به بیماری باکتریایی و ویروسی است)؛
• حالت تهوع ناشی از حرکت؛
• تهوع صبحگاهی مربوط به حاملگی؛
• سردرد؛
• داروهای تجویز شده؛
• بی‌هوشی؛
• شیمی درمانی؛
• بیماری کرون؛

ممکن است به دفعات دچار حالت تهوع و استفراغ شوید اما هیچکدام از شرایط بالا را نداشته باشید که در این حالت ممکن است دچار سندروم استفراغ دوره‌ای شده باشید. در این حالت، استفراغ تا ۱۰ روز طول می‌کشد و معمولاً با حالت تهوع و کمبود شدید انرژی همراه است. این اتفاق عمدتاً در کودکی رخ می‌دهد.

سندروم استفراغ دوره‌ای معمولاً بر کودکانی با سن ۳ تا ۷ سال تاثیر می‌گذارد و طبق آمار سال ۲۰۱۰، تقریباً برای هر سه کودک از ۱۰۰ هزار کودک اتفاق می‌افتد. این مشکل اگر درمان نشود، می‌تواند باعث بروز دوره‌های استفراغی متعدد در طول سال شود. هم‌چنین می‌تواند با مشکلات جدی همراه باشد؛ از جمله:

• کم آبی؛
• پوسیدگی دندان؛
• التهاب مری یا ازوفاژیت؛
• سوزش و زخم شدن مری؛

عوارض استفراغ چیست؟

کم ‌آبی، یکی از رایج‌ترین عوارض استفراغ است. استفراغ باعث می‌شود که معده نه تنها غذا، بلکه مایعات را نیز برگرداند. کم آبی می‌تواند باعث بروز موارد زیر شود:

• خشکی لب و دهان؛
• خستگی؛
• ادرار تیره؛
• کاهش ادرار؛
• سردرد؛
• گیجی.

سوء تغذیه نیز یکی از عوارض استفراغ است. ناتوانی در نگه داشتن غذای جامد و سفت باعث می‌شود که بدن، مواد مغذی خود را از دست بدهد. اگر به دلیل استفراغ مکرر، خستگی و ناتوانی مفرط را تجربه می‌کنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

روش‌های کنترل و درمان استفراغ

لازم نیست برای استفراغی که به ندرت رخ می‌دهد، به دنبال درمان باشید. اما حتی اگر یک بار هم استفراغ داشتید، حتماً مایعات مصرف کنید. پیشنهاد می‌شود مایعات ساده و شفاف بنوشید؛ این مایعات، دارای الکترولیت بوده و مواد مغذی اساسی را که طی استفراغ از دست رفته‌اند، برای بدن فراهم می‌کنند.

غذاهای جامد می‌توانند باعث سوزش معده‌های حساس شده و احتمال استفراغ مجدد را افزایش بدهند. بهتر است تا زمانی که بدن، مایعات را بپذیرد، از خوردن غذاهای سفت اجتناب کنید.

تغییرات رژیم غذایی نیز در بهبود استفراغ مکرر موثر بوده و بخصوص برای بیماری صبحگاهی موثر هستند. غذاهایی که استفراغ را کاهش می‌دهند، عبارتند از:

• غذاهای کم چرب؛
• بیسکوئیت‌های نمکدار؛
• محصولات و غذاهای حاوی زنجبیل.

داشتن عادات سالم‌تر در زندگی به کاهش دفعات استفراغ کمک می‌کند. اجتناب کامل از ویروس‌هایی که موجب بروز استفراغ می‌شوند، بسیار دشوار است؛ هرچند، با حفظ بهداشت مانند شستن مرتب دست‌ها، می‌توانید احتمال ابتلا به ویروس را کاهش دهید.

پیشنهاد مطالعه: مطلب علت حالت تهوع صبحگاهی چیست را بخوانید.