قدیمی‌ترین بنای ضد زلزله جهان در قلب ایران

اینکه پاسارگاد از ۲۵۰۰ سال پیش تاکنون زلزله‌های زیادی به خود دیده امری بدیهی است. هرچند شدت این زلزله‌ها برای ما مشخص نیست. نیاکان ما از دیرباز از خطر بلایای طبیعی آگاه بوده‌اند و در اندیشه چاره برای آن‌ها بر می‌آمدند. مثال آن هم وجود سدها و آب بندهای باستانی برای اجتناب از خطر سیل است. حال کاشف به عمل آمده است که آن‌ها حتی توان ساخت ساز‌های ضدزلزله را نیز داشتند! با مجله دلتا همراه باشید تا با آرامگاه کوروش ، اولین بنای ضد زلزله ایران آشنا شوید.

مهندسان باستانی در ایران و یونان تکنیکی ابداع کردند که در این شیوه بین زمین و پی ساختمان از ماده‌ه‍ای متفاوت مانند گل استفاده می‌شد. بدین صورت هنگام زلزله یک لایه روی دیگری می‌لغزید و آسیب آن را به حداقل می‌رساند. شیوه‌ای که معماری مدرن هم از آن بهره می‌برد. امروزه مهندسان سازه از یاتاقان‌های لاستیکی یا سیستم‌های فنری برای جداسازی بنا از زمین استفاده می‌کنند.

آرامگاه کوروش، نمونه‌ای از شاهکارهای مهندسی باستانی

این سازه از سنگ‌های آهکی سفید مایل به زرد که احتمالا از معدن سیوند تامین شده ساخته شده است. آرامگاه کوروش در فاصله یک کیلومتری جنوب غربی کاخ‌های پاسارگاد واقع شده است. این اثر در سال ۲۰۰۴ میلادی به عنوان زیر مجموعه پاسارگاد در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

زیربنای اصلی بنا سکویی سنگی در ابعاد حدودی ۱۳ در ۱۲ است که ۵ سکوی دیگر بر آن سوار شده‌اند. اتاق آرامگاه نیز بر فراز سکوی ششم قرار گرفته است. این اتاقک بیش از ۳ متر طول، ۲ متر عرض و اندکی بیش از ۲ متر ارتفاع دارد. ارتفاع کلی بنا کمی بیش از ۱۱ متر است. در پیشانی اتاق آرامگاه و در بالایی درگاه آراسته به نقش گلی زیباست که تنها نیمی از آن باقی مانده است. این نقش شبیه به خورشید است که با توجه به اینکه ایرانیان نام کوروش را با خورشید تطابق می‌دادند و مقامی روحانی برای او قائل می‌شدند همخوانی دارد.

آرامگاه کوروش تنها بنایی در پاسارگاد است که توصیف آن در منابع یونانی آمده است. این در نوع خود جالب است که حتی دشمنان کوروش نیز به مدح از او نوشته‌اند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی بیشتر با مطالب دیگر گردشگری، “تپه‌هایی که راه می‌روند!” را مطالعه کنید.