بیابانی با صدها دریاچه اسرارآمیز در دل آن!

بیابان باداین جاران با ۴۹ هزار کیلومتر مربع سومین بیابان بزرگ چین است و بخش هایی از چین و مغولستان را در بر گرفته است. احتمالا شما هم تا به حال اسم این بیابان را نشنیده‌اید چون در خارج از چین افراد زیادی با آن آشنایی ندارند اما این بیابان یکی از زیباترین بیابان‌های دنیاست و بزرگ‌ترین تپه های شنی ثابت جهان را دارد. با اندازه‌گیری این تپه‌ها به این واقعیت پی می‌بریم که بعضی از این تپه‌ها حتی حدود ۵۰۰ متر ارتفاع دارند. بلندترین تپه شنی این بیابان ۴۶۰ متر است یعنی تقریبا اندازه برج «امپایر استیت» در نیویورک!

معماهای بیابان باداین جاران

دانشمندان برای اینکه علت شکل‌گیری بلندترین تپه‌های شنی را در این بیابان کشف کنند بیشتر بر روی شرایط باد و ویژگی‌های شن‌ها متمرکز بوده‌اند. اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که فرآیندهایی پیچیده‌تر از این حرف‌ها باعث این اتفاق شده است. عکس‌هایی که از این تپه‌ها گرفته شده نشان می‌دهد که آن‌ها از نظر شکل و اندازه متفاوت هستند و ارتفاع‌شان به شدت تحت تاثیر خصوصیات زمین‌شناسی هر قسمت است. اما معمای اصلی این بیابان منبع آب دریاچه‌های آن است. این بیابان آب و هوای شدیدا خشکی دارد و بارش سالانه آن بین ۵۰ تا ۶۰ میلی متر است بارشی که ۴۰ تا ۸۰ درصد آن قبل از اینکه به زمین برسد تبخیر می‌شود! در ابتدای قرن بیستم بود که مناظر منحصربه‌فرد و طبیعی این بیابان توجه افراد را به خود جلب کرد. همه می‌گفتند چگونه ممکن است که در جایی که باران تا این حد کم می‌بارد این همه دریاچه وجود داشته باشد!

چگونگی شکل‌گیری دریاچه‌ها

در واقع یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بیابان این است که با وجود آب وهوای خشکش نزدیک به ۱۴۰ دریاچه دائمی دارد که در میان تپه‌های شنی قرار گرفته‌اند. به خاطر وجود همین دریاچه‌هاست که به این بیابان «باداین جاران» می‌گویند اسمی که در زبان مغولی یعنی دریاچه‌‎های اسرار آمیز! حتما شما هم تعجب کرده‌اید که آب این همه دریاچه از کجا می‌آید؟ این طور که مشخص است آب این دریاچه‌ها از چشمه‌های زیرزمینی که در زیر رسوبات شنی در جریان هستد تامین می‌شود. این چشمه‌های زیرزمینی در بین تپه‌ها در قسمت‌هایی که جریان آب مسدود می‌شود به صورت دریاچه ظاهر می‌شوند. منبع آب برف کوه‌های اطراف است، کوه‌هایی که صدها کیلومتر آن طرف‌تر بیابان را احاطه کرده‌اند. رودهایی که از آب شدن برف‌ها به وجود می‌آیند از میان سنگ‌های و رسوبات شن زیر بیابان جریان پیدا می‌کنند و دریاچه‌های زیادی را پدید آورده‌اند.

درباره دریاچه‌ها

با اینکه این چشمه‌ها آب شیرین دارند اما بیشتر این دریاچه‌ها شور هستند که می‌توان دلیل آن را میزان زیاد تبخیر دانست. وجود جلبک‌ها و مواد معدنی باعث شده تا رنگ بعضی از این دریاچه‌ها تغییر کند. شدت تبخیر، دریاچه‌های بسیار شوری را پدید آورده که پوسته‌های نمکی را در اطراف دریاچه شکل داده‌اند! در کناره بعضی از این دریاچه‌ها حلقه‌ای سبز رنگ وجود دارد که زیبایی آن‌ها را چند برابر کرده است. وجود گیاهان سبز رنگ در این حلقه از تصاویری است که دیدنش در بیابان خشک چین عجیب به نظر می‌رسد. عشایر زیادی از این بیابان می‌گذرند و حیوانات شتر، بز کوهی و اسب را با دریاچه‌های آب شیرین سیراب می‌کنند.