ژاوی بو، عکاس اسپانیایی، در یک پروژه‌ی عکاسی به‌نام Ornitographies الگوهای پرواز پرندگان و مسیر حرکت آن‌ها را به تصویر کشیده است. در این مقاله از مجله دلتا بعضی از عکس‌های او را خواهیم دید.
ژاوی بو در سال ۱۹۷۹ در بارسلونا متولد شد. عشق ژاوی به طبیعت به لطف پیاده‌روی‌های طولانی و فراموش‌نشدنی او با پدربزرگش در تالاب‌های دلتای دل لوبراگات، از کودکی آغاز شد. در سال ۲۰۰۳ وی در رشتهی زمین‌شناسی در دانشگاه بارسلونا و در رشتهی عکاسی در مدرسه‌ی عکاسی بین‌المللی گریسارت فارغ‌التحصیل شد. پس از ۲۰۰۳، او در دنیای مد و تبلیغات متمرکز شد و به‌عنوان تکنسین روشنایی برای چندین عکاس کار کرد. او بیشتر به خاطر پروژه‌ی اورنیتوگرافی (Ornitographies) معروف است که پروژه‌ای جدید با ریشه‌ای قدیمی محسوب می‌شود و زیبایی الگوهای پرواز پرندگان را قابل مشاهده می‌کند. آثار او در مجله‌هایی مانند نشنال جئوگرافیک و روزنامه‌هایی مانند گاردین نیز منتشر شده است.
از زمان کودکی، علاقه‌ی ژاوی بو به پرندگان همچنان در حال افزایش بوده و این علاقه، در نهایت منجر به پروژه‌ی اورنیتوگرافی شده است. این مجموعه عکس حاصل میل عکاس به ثبت لحظاتی است که به آن بی‌توجهی می‌شد و نتیجه‌ی علاقه‌ی او به زیر سؤال بردن حدود ادراک انسان است.
هدف بو از ایجاد این پروژه، نشان دادن زیبایی پنهان طبیعت بود. او بر پروازهای پرندگان تمرکز کرد و توانست خطوط دست‌و‌پا‌گیر پرندگان را در حال حرکت و برای نامرئی جلوه دادن ترسیم کند. بسته به نوع پرواز، نتیجه‌ی آن‌ها مانند فلامینگوها در شکل V، می‌تواند الگوهایی منظم باشد یا خطوطی آشفته مانند سوئیفت‌ها که به‌دنبال یافتن حشرات در هوا هستند.
روشی که ژاوی بو برای به تصویر کشیدن تصاویر پرندگان استفاده کرده است، تهاجمی نیست. بعلاوه این نوع به تصویر کشیدن، مطالعه از راه دور را رد می‌کند؛ و درنتیجه در تصاویر، از فرم ارگانیکی استفاده می‌شود که تحریک‌کننده‌ی تخیل است.
ترکیبی از فناوری، علم و خلاقیت منجر به خلق تصاویر خاطره‌انگیزی می‌شود که هم زیبایی و حرکات پرندگان را نشان می‌دهد و هم درعین‌حال، سرنخی برای کسانی است که مایل به شناسایی کردن یا تشخیص دادن پرندگان هستند. در پروژه‌ی اورنیتوگرافی، اشتیاق طولانی‌مدتی که پرندگان به‌طور مشترک برای پرواز دارند، به ما ارائه می‌شود و درک بصری ما را گسترش می‌دهد.
در این پروژه، گویا هنر و علم دست به دست هم می‌دهند تا تصاویری خلق کنند که دیگر تنها یک پرتره از واقعیت نیستند؛ چه بسا در این تصاویر، شاهد لحظه‌هایی هستیم که گذشته، حال و آینده را در خود دارند.
الگوهای پرواز پرندگان که به اجتماع ذرات نیز معروف است، حرکت شگفت‌انگیزی از سوی پرندگان است که سال‌های متمادی مورد تحقیق دانشمندان قرار گرفته. علت اصلی اینگونه پرواز کردن تاکنون کشف نشده است؛ بااین‌حال می‌توان باتوجه‌به اینکه هر پرنده تنها دو چشم برای یافتن غذا و آگاهی از بروز خطر دارد، دلیل پیوستن او به یک دسته از پرندگان را حدس زد. در این همراه شدن دسته‌جمعی، پرندگان می‌توانند به یکدیگر برای یافتن غذا یا آگاه کردن از خطر کمک کنند. در مسیر کوچ نیز حرکت دسته‌جمعی به نفع پرندگان است؛ زیرا بدین طریق آن‌ها می‌توانند اطلاعات خود را از جهت‌یابی و تعیین مسیر به یکدیگر منتقل کنند.
مطالعات نشان داده است که هر پرنده در هنگام حرکت دسته‌جمعی، می‌تواند حرکات هفت پرنده‌ی دیگر در اطراف خود را تحت نظر داشته باشد. حال اگر برای هر پرنده از میان دسته انبوهی از پرندگان، چنین وضعیتی در نظر بگیرید، می توانید تصور کنید چه شبکه‌ی پیچیده‌ای از نظارت در میان پرندگان یک دسته برقرار خواهد بود.
تغییر مسیر دسته‌ی پرنده‌ها، از پرنده‌هایی که در حاشیه‌ی دسته پرواز می‌کنند، آغاز می‌شود و به مرکز دسته انتشار می‌یابد. این حرکت منظم شبیه یک موج منتشر می‌شود و شبیه به حرکت موج‌‌مانندِ تماشاچیان فوتبال در ورزشگاه‌ها است. تحقیقات نشان داده است که تغییر مسیر دسته را لزوما پرنده‌ای که در رأس دسته قرار دارد، رقم نمی‌زند؛ بلکه هر پرنده‌ای در حاشیه‌ی دسته نیز می‌تواند آغازگر حرکت موجی دسته باشد.
بیشتر بخوانید: مسابقات «دنیای کوچک نیکون» رقابتی است که همه ساله در دو بخش فتومیکروگرافی و تایم‌لپس‌های میکروسکوپی برگزار می‌شود. در مطلب «آثار برگزیده مسابقات فتومیکروگرافی نیکون» بعضی از این تصاویر را ببینید.
