توقیف ملک برای مهریه

هنگام عقد نکاح مرد تعهد می‌کند مالی که قابلیت تملک دارد را به عنوان مهریه، در صورت درخواست زن، به او پرداخت کند. مهریه عندالمطالبه است، یعنی پس از عقد، زن مالک آن است و هرگاه زن آن را مطالبه کند مرد ملزم به پرداخت آن می‌شود. مقدار مهریه معمولا با توافق طرفین تعیین می‌شود و در اسناد عقد ثبت می‌شود.  در سال‌های اخیر مهریه مشکلات زیادی را به وجود آورده است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی توقیف ملک برای مهریه می‌پردازیم.

مستثنیات مهریه کدام است؟

مطالبه مهریه نباید باعث شود مرد دچار عسر و حرج شود و از زندگی در شان خود باز بماند. به همین دلیل قانون‌گذار مواردی را که در صورت مطالبه آنها زندگی مرد دچار مشکل می‌شود را از مهریه مستثنی کرده و اجازه توقیف آنان برای مهریه را نمی‌دهد. مستثنیات مهریه عبارتند از:

• منزل مسکونی که عرفا در شان زوج در حالت اعسار او باشد.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری زوج و افراد تحت تکفل وی لازم است.
• ابزار و کتب علمی و تحقیقاتی برای افراد اهل علم.
• آذوقه موجود به قدر نیاز زوج و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره می شود.
• وسایل و ابزار مورد نیاز کار که برای امرار معاش ضروری لازم است.
• تلفن مورد نیاز مدیون.
• مبلغی که در ضمن اجاره به موجر پرداخت می‌شود در صورتی که پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج شود و عین ملک مورد اجاره مورد نیاز مدیون باشد و بالاتر از شان او نباشد.

آیا ملک قابل توقیف است؟

ملک در صورتی که جزو مستثنیات دین نباشد برای مهریه قابل توقیف است. اگر توقیف ملک، شرایط زندگی را برای مرد سخت نکند، می‌توان آن را برای مهریه توقیف کرد. منزلی که در شان مرد و افراد تحت تکلف وی باشد و مغازه یا ملکی که برای امرارمعاش وی و افراد تحت تکلفش ضروری است، املاک مستثنیات دین محسوب می‌شوند.

اموال غیرمنقول مثل ملک چگونه توقیف می‌شوند؟

اگر ملک ثبت شده باشد پس از توقیف آن برای مهریه باید به اداره ثبت محلی که مال در آن واقع است اطلاع داده شود. اگر ملک دارای سابقه ثبتی نباشد در صورتی توقیف آن مجاز است که مرد در آن تصرف مالکانه داشته باشد و یا توسط کارشناس مالک آن ملک شناخته شود. اگر ملک دارای عوایدی باشد، به طوری که عواید یک سال آن برای پرداخت مهریه کافی باشد، در صورت رضایت زن، خود ملک توقیف نمی‌شود و عواید آن برای پرداخت مهریه توقیف می‌شود.

آیا ملک قولنامه ای قابل توقیف است؟

طبق قانون ثبت اسناد و املاک، دولت تنها در صورت‌های زیر شخص را مالک یک ملک می‌شناسد:

• ملک به نام او ثبت شده باشد
• ملک از طریق مالک رسمی آن به او به ارث رسیده باشد.
• ملک به وی منتقل شده باشد و این انتقال در دفتر املاک ثبت شده باشد.

بنابراین تنها با معرفی ملک قولنامه‌ای به عنوان اموال شوهر، نمی‌توان ادعا کرد که مرد مالک آن است و با توجه به عدم اثبات مالکیت به دادگاه، امکان توقیف ملک وجود ندارد، اما ممکن است با استفاده از قانون اجرای احکام مدنی ممکن شود. طبق این قانون اگر شخصی که سند ملک به اسم اوست، به مالکیت مرد اقرار کند و رضایت خود را نسبت به توقیف آن اعلام کند، ممکن است دادگاه رای به توقیف ملک مورد نظر بدهد.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر تکلیف مهریه پس از فوت زن یا شوهر را مطالعه کنید.