شرایط قسط بندی مهریه
همانطور که می‌دانید یکی از حقوق مالی زوج در ازدواج، مهریه است که با جاری شدن صیغه عقد و در صورت مطالبه همسر، مرد موظف به پرداخت آن خواهد بود. در واقع طبق قانون ما که از شرع اسلام نشات گرفته، مهریه مانند یک دین بر گردن مرد بوده و او ملزم به پرداخت آن است، اما با توجه به مبلغ بالای مهریه‌ها گاهی شاهد آن هستیم که مردان توانایی و استطاعت مالی پرداخت مهریه را ندارند یا آنکه تنها قسمتی از مهریه را می‌توانند بپردازند. در این موارد در صورت احراز شرایط اعسار شوهر، مهریه متناسب با شرایط زندگی و درآمد مدعی اعسار قسط بندی خواهد شد. در این مقاله به توضیحات کاملی در خصوص قسط بندی مهریه و شرایط آن می‌پردازیم. با بخش حقوقی مجله دلتا همراه باشید.
مطالبه مهریه توسط زوجه
برخلاف تصور عموم، مهریه تنها در زمان طلاق مطالبه نمی‌شود بلکه می‌توان آن را در طول زندگی مشترک نیز مطالبه کرد و این بدان معنا نیست که حتما اختلافی بین زوجین وجود دارد. به طور کلی مهریه به دو دسته مهریه عند المطالبه و عند الاستطاعه تقسیم می‌شود.
در مهریه عندالمطالبه، زوج باید هر زمان که زوجه مهریه‌اش را طلب کرد آن را بپردازد، اما در مهریه عند الاستطاعه تنها زمانی که مرد استطاعت و توانایی پرداخت مهریه و یا قسمتی از مهریه را داشته باشد، می‌توان از او مطالبه کرد.
اموالی که مرد در اختیار دارد به غیر از مستثنیات دین که در ادامه توضیحات لازم را در مورد آن ارائه می‌کنیم در مقابل مهریه قابل مطالبه هستند. به بیان دیگر در صورتی که زنی مهریه اش را طلب کرده و یا به اجرا بگذارد، اموال مرد تا اندازه مهریه از سمت دادگاه یا اجرای ثبت قابل توقیف است.
قسط بندی مهریه توسط دادگاه
بعد از آنکه زنی مهریه‌اش را مطالبه کند، زمانی مهریه توسط دادگاه قسط بندی می‌شود که مرد توان مالی پرداخت آن را نداشته و به اصطلاح معسر باشد. در یک تعریف ساده، معسر کسی است که به دلیل نداشتن مال و دارایی به غیر از مستثنیات دین یا در دسترس نبودن آن توانایی پرداخت بدهی‌های خود را ندارد. زمانی که دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می‌کند، زوج ( شوهر ) تا ۳۰ روز فرصت دارد که دادخواست اعسار خود از پرداخت مهریه را تقدیم دادگاه کند.
اگر دادخواست اعسار توسط دادگاه پذیرفته شود به تناسب وضعیت مالی زوج، یک پیش قسط و اقساط ماهانه یا چند ماهه برای پرداخت مهریه مشخص می‌گردد. البته پیش قسط و اقساط باید به صورت منظم و کامل پرداخت شود وگرنه امکان جریمه و جلب مدیون وجود دارد. نکته مهم دیگری که در مورد اعسار وجود دارد آن است که امکان توقیف مستثنیات دین برای پرداخت مهریه وجود ندارد.
طبق ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مستثنیات دین شامل منزل مسکونی، اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی، آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی، کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق، وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آن ها و افراد تحت تکفلشان، تلفن مورد نیاز مدیون، مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود .
موارد مذکور جزو مستثنیات دین محسوب شده و اگر مدیون جز این موارد مال دیگری در اختیار نداشته باشد معسر محسوب می‌شود. نکته‌ای که توجه به آن ضروری است آن است که اتومبیل جزو مستثنیات دین محسوب نمی‌شود.
