الزام به تهیه مسکن مستقل
در مورد دادخواست الزام به تهیه مسکن مستقل می‌توان گفت: به محض وقوع عقد نکاح زوجین دارای حقوق و تکالیف نسبت به هم می‌شوند. تمکین حق شوهر (زوج) و دریافت نفقه از حقوق زن (زوج) است. مطابق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی اصلاحی ۱۳۸۱/۰۸/۱۹ نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، اثاث منزل، هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه یا مرض. با بخش حقوقی مجله دلتا همراه باشید.
خوب کاملا مشخص است که از جمله حقوق زن و در دایره نفقه او مسکن متناسب‌شان زوجه و اثاث منزل مورد نیاز است.
در این راستا زوجه (زن) می‌تواند با دادن دادخواست الزام به تهیه مسکن به طرفیت شوهر (دادخواست الزام به تهیه مسکن) از دادگاه تقاضای الزام خوانده به تهیه مسکن مستقل کند و زوج موظف خواهد بود که منزلی در شأن زوجه که تشخیص آن با دادگاه خانواده است، تهیه کند. خواه خریداری کرده، یا رهن و اجاره نماید. البته الزامی به آنها هم نیست. به عنوان مثال زوج می‌تواند مستنداتی به دادگاه ارائه نماید که منزل مورد نظر توسط شخصی مثل پدر در اختیار او جهت زندگی مشترک قرار گرفته است.
در بحث دادخواست الزام به تمکین زوجه که توسط زوج (شوهر) تقدیم دادگاه می شود، قبلا توضیح داده شد که زوج می‌بایستی مقدمات تمکین مثل مسکن و (اثاث منزل) را تهیه کند. رویه عملی دادگاه های خانواده سراسر کشور چنین است که در مرحله رسیدگی یا اجرای حکم بوسیله مددکاری، کلانتری و غیره، دستور بازدید از مسکن تهیه شده توسط زوج، صادر می‌شود.
به هر حال چه اینکه زن دادخواست تهیه مسکن مستقل بدهد یا شوهر دادخواست الزام به تمکین زوجه بدهد در هر دو فرض شوهر مکلف به تهیه مسکن متناسب با شأن زوج است.
مطابق ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی نماید مگر اینکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
در این خصوص چند نکته حائز اهمیت است:
الف- اختیار تعیین مسکن با زوج است مگر اینکه خلاف آن در عقدنامه یا در سند دیگری بعد از عقد شرط شده باشد که به آن شرط حق مسکن زوجه گفته می‌شود.
ب- اگر زن بدون دلیل از سکونت در منزل تهیه شده توسط زوج خودداری کند و به وظیفه تمکین خود عمل نکند ناشزه محسوب می‌شود و مستحق نفقه نخواهد بود.
ج- مستنبط از ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی در تهیه مسکن ملاک شأن زن است نه استطاعت مالی زوج و تشخیص با دادگاه است.
د- نکته مهم اینکه شوهر باید در شهر محل سکونت خود منزل برای زوجه تهیه کند.
در پرونده‌های بسیاری دیده‌ایم که شوهر جهت سنگ اندازی اقدام به تهیه مسکن مستقل در شهر دیگری کرده است که در مقم دفاع گفته شده که هدف تهیه مسکن مستقل زندگی مشترک زوجین است و نه تنهایی زندگی کردن زوجه. مضافا بر اینکه زوج عملا در شهر دیگری مشغول به کار است و امکان سکونت در منزل یا در شهر دیگر نیست.
حال سوال اینجاست که اگر شوهر به رای دادگاه عمل نکند چه ضمانت اجرایی خواهد داشت؟
بدیهی‌ست که زوجه می‌تواند به استناد رای دادگاه و اقدام نکردن شوهر به تهیه مسکن مطالبه نفقه کند اما نکته مهم این است که این موضوع از موجبات عسر و حرج زوجه و طلاق نیز هست.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی “عدم ثبت ازدواج و مجازات آن” را مطالعه کنید.
