قانقاریا ( گانگرن ) یکی از انواع بافت مردگی در بدن است؛ عفونت زخم ها یا خون مردگی و آسیب دیدن بافت های بدن باعث این بیماری می‌شود؛ درواقع اگر جریان خون در یکی از بافت ها به دلایل مختلف مثلا سرمازدگی با اختلال مواجه شود، باید منتظر بروز این زخم ها و عفونت های ویروسی در دست و پا و حتی قطع عضو باشیم؛ بعد از عفونت های ادراری، عفونت های ویروسی آنفولانزا و بیماری واریس پا نوبت به این نوع عفونت های میکروبی می‌رسد. همه چیز درباره بیماری قانقاریا را در مجله دلتا بخوانید، با ما همراه باشید.
قانقاریا ( گانگرن ) چیست؟
قانقاریا به معنی بافت مرده است. این بیماری وقتی ایجاد می‌شود که زخم عفونت پیدا کند یا بافت در اثر آسیب وارد شده دچار تخریب شود. معمولا قانقاریا در اثر عفونت با باکتری کلوستریدیوم پرفرنژنس که حتی در زباله های خانگی هم وجود دارد، ایجاد می‌شود.
بیماری قانقاریا یا سیاه مردگی می‌تواند بسیار خطرناک باشد. هنگامی که بافت بخشی از بدن به خاطر فقدان خون رسانی بمیرد، بیماری قانقاریا رخ می‌دهد. توقف جریان خون ممکن است به علت سوختگی با حرارت، یخ زدگی شدید، تصادف فیزیکی و از بین رفتن بافت ها، وجود لخته در داخل رگ یا گاهی اوقات در اثر زخم بستر ایجاد شود.
بیماری قانقاریا کدام قسمت های بدن را درگیر می‌کند؟
بیماری قانقاریا می‌تواند در هر نقطه ای از بدن رخ دهد؛ از دست و پا گرفته تا آلت تناسلی ( قانقاریای تناسلی یا گانگرن فورنیه )، اما شایع ترین قسمت های بدن که می‌توانند دچار سیاه مردگی شوند؛ انگشتان و ساق پا، انگشتان دست، ساعد و شکم است. این بیماری در دام و طیور هم وجود دارد؛ مثلا قانقاریای دامی و گوسفندی که علائم خاص خودش دارد.
انواع قانقاریا
به طور کلی، دو نوع قانقاریا وجود دارد؛ نوع خشک و عاری از عفونت باکتریایی و نوع مرطوب ( قانقاریای گازدار) که زخم به علت وجود باکتری ها دچار عفونت شده است. این نوع از قانقاریا ( مرطوب ) در اثر توقف ناگهانی جریان خون در یک قسمت از بافت بدن ایجاد می‌شود.
علت بیماری قانقاریا
همانطور که گفتیم، قانقاریا وقتی رخ می‌دهد که جریان خون به یک قسمت از بدن متوقف یا به شدت کاهش یابد. این مسئله می‌تواند به دلایل مختلفی صورت گیرد:
- عفونت با باکتری کلستریدیوم پرفرنژانس
- لخته شدن خون در یک سرخرگ
- آسیب بافتی در اثر حوادث، جراحی یا زخم های عمیق
- له شدگی بافت بدن
- مرض قند یا تصلب شرایین
- سرمازدگی طولانی مدت
علائم بیماری قانقاریا
یکی از شایع ترین علائم بیماری قانقاریا تغییر رنگ پوست ( کبود و سیاه یا قرمز متمایل به قهوه ای ) است؛ البته در برخی موارد رنگ پوست می‌تواند به نیلی و آبی هم نزدیک شود که بسیار خطرناک است؛ بنابراین اگر این علائم و نشانه های مشکوک را داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- ترشحات بدبو در بافت های آسیب دیده
- سردی و بی حسی بافت بدن
- تغییر رنگ بافت بدن
- ریزش پوست خارجی بافت آسیب دیده
- ورم و درد شدید در بافت
- وجود ترشحات آبکی و چرکی در پوست
- ظاهر بافت بدن مرده، مرطوب و سیاه می‌شود.
- تب و بروز علائم عفونت خون
تشخیص بیماری قانقاریا ( گانگرن )
- معاینه بدنی بیمار توسط پزشک
- آرتریوگرام ( اشعه ایکس که هر گونه انسداد در رگ های خونی را مشخص می‌کند.)
- آزمایش خون
- سی تی اسکن برای بررسی اعضای داخلی بدن
- کشت بافت یا ترشح زخم برای شناسایی عفونت باکتریایی
آیا بیماری قانقاریا خطرناک است؟
اگر این بیماری به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به از کار افتادگی یا قطع عضو شود؛ بسیاری از بیماری ها با قانقاریا مرتبط هستند و باعث تشدید این عارضه می‌شوند. جراحت یا زخم عمیق، دیابت، ایدز، عمل جراحی، عفونت، شوک عصبی و بیماری های مربوط به رگ های خونی از این دسته هستند.
درمان قانقاریا
روش های درمانی برای قانقاریا بسیار متفاوت است؛ در بیماری قانقاریا برای سالم ماندن بافت های دیگر و جلوگیری از عفونت های بعدی باید بافت مرده یا فاسد را برداشت. اگر درمان قانقاریا با تأخیر صورت گیرد، باعث گسترش بیماری در بدن می‌شود. برخی از این روش های درمانی شامل:
- قطع عضو فرد مبتلا به قانقاریا
- جراحی برای برداشتن بافت مرده و بهبود جریان خون
- درمان خانگی بیماری قانقاریا
- درمان دارویی بیماری قانقاریا ( تجویز آنتی بیوتیک )
-
درمان خانگی بیماری قانقاریا
اگر شما علائم مشکوک این بیماری را دارید، بهتر است تغذیه و رژیم غذایی خود را تغییر دهید؛ بیماران مبتلا به قانقاریا باید به اندازه کافی مایعات مصرف کنند یا اینکه در رژیم غذایی خود به جای میوه از سبزیجات تازه و مواد پروتئینی استفاده کنند؛ بنابراین سعی کنید تا جای ممکن بدن خود را هیدراته نگه دارید و آب فراوان بنوشید.
همچنین از آنجایی که میوه ها به طور معمول شکر زیادی دارند، همین مسئله مشکلات مرتبط با قانقاریا را بدتر می‌کند؛ به خصوص اگر بدن شما جریان خون کافی برای انتقال به بافت هایش را نداشته باشد؛ پس به جای میوه، سبزیجات تازه را جایگزین کنید.
-
فلفل قرمز
نوع خطرناک قانقاریا شامل عفونت های شدید است که باعث کمبود خون و اکسیژن در بافت ها می‌شود. کاری که شما باید انجام دهید این است که عفونت ناشی از این باکتری ها را کنترل کنید؛ یکی از گزینه های درمانی طبیعی فلفل قرمز است که یک تقویت کننده عالی برای سیستم ایمنی بدن محسوب می‌شود و التهاب ناشی از زخم های قانقاریا را کم می‌کند.
-
مصرف حبوبات
اگر یک زخم عفونی در بدن داشته باشید یا بخشی از بافت بدن جریان خون کافی دریافت نکند، حبوبات می‌تواند با محتوای پروتئین بالایش به فرایند درمان و افزایش جریان خون در بدن کمک کند؛ مثلا لوبیا به عنوان یکی از حبوبات ساده می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشد.
-
عصاره برگ زیتون
برگ زیتون باعث بهبود و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. عصاره برگ زیتون می‌تواند این فرایند را تسریع بخشد. اگر زخم های عفونی ناشی از قانقاریا گرفته اید، این عصاره را می‌توانید به صورت موضعی در محل زخم بمالید.
-
درمان دارویی قانقاریا
اگر شدت زخم های عفونی قانقاریا شدید باشد، در کنار گیاهان دارویی و طب سنتی می‌توانید از دارو ( البته با تجویز پزشک ) استفاده کنید. دارو های مناسب برای این بیماری:
- دارو های ضد درد
- دارو های ضد انعقاد برای جلوگیری از لخته خون
- استفاده از آنتی بیوتیک داخل وریدی برای مبارزه با عفونت
پیشگیری از قانقاریا
برای پیشگیری از بیماری قانقاریا این موارد را حتما رعایت کنید:
- افرادی که دیابت دارند باید بیشتر از دیگران مراقب زخم های عفونی در پا های خود باشند.
- برای جلوگیری از عفونت، بهتر است ناخن های خود را همیشه کوتاه نگه دارید.
- از کفش های راحت و مناسب استفاده کنید تا بافت پا آسیب نبیند.
- مصرف دخانیات ممنوع است.
- از کوهنوردی در فصول سرد سال و بروز سرمازدگی شدید در بدن خودداری کنید.
توجه داشته باشید که بیماری قانقاریا یکی از مهمترین بیماری های باکتریایی دام است که توسط باکتری های خانواده کلستردیوم بروز می‌کند که واکسیناسیون منظم گله و استفاده از دارو های ضد انگل مهمترین راه کنترل این بیماری است؛ پس بهتر است رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی را جدی بگیرید.
سعدی
۱۸ دی ۱۳۹۸ در ۳:۰۱ ب٫ظ